De risico’s van vroegtijdige scheiding van de moeder

Het te vroeg weghalen van pups bij de moederhond kan levenslange gevolgen hebben op de lichamelijke en mentale gezondheid van de pups. Dit heeft op zijn beurt gevolgen voor de gemoedsrust en het stressniveau van de toekomstige baasjes aangezien het ontwikkelen van gedragsproblemen hierdoor drastisch wordt verhoogd.
Jammer genoeg worden nog veel pups te vroeg gescheiden van de moeder, vaak omwille van hebzucht en onverantwoordelijkheid van de fokker.

Denk maar aan puppies die komen van de broodfok, waar pups al vanaf 5 weken op het transport gezet worden richting de dierenwinkel.

Wat zijn zoal de mogelijke gevolgen op het gedrag van deze pups?

En hoe kunnen we de schade van het vroegtijdig scheiden van de moeder beperken?

Geboorte – 3 weken

Vanaf de geboorte tot ongeveer 3 weken hebben de pups weinig interactie met de wereld. Ze zijn blind en doof en ‘waden’ hun weg door het leven dankzij hun neus en de lichaamswarmte van de moeder en nestgenoten. Ze doen niet veel anders dan eten en slapen.

4-5 weken

Vanaf deze leeftijd leren de pups wat het is om een hond te zijn: Ze ontdekken de wereld, beginnen rond te ‘waggelen’ en leren sociale vaardigheden aan door met elkaar te spelen en te interageren. Ze leren hoe ze met elkaar moeten communiceren via hun lichaamstaal en hoe ze de lichaamstaal van anderen moeten interpreteren. In deze periode zijn ze ook beter in staat om menselijke interactie aan te gaan, wat ook dient te gebeuren indien men een mens-sociale hond wilt.

6-8 weken

Vanaf 6-8 weken zijn honden echt in staat om een band te smeden met mensen. Hun karakter wordt deels gevormd. Wat voornamelijk belangrijk is in deze periode, is dat ze onderdanigheid aanleren. De moederhond zal de pups basismanieren aanleren, zal grenzen stellen en zal de pups corrigeren om hen zo meer acceptabel gedrag aan te leren.

De do’s en dont’s van sociaal gedrag worden hier ingeprent en vormen de blauwdruk van het sociale gedrag van de pup.

Met deze informatie in het achterhoofd, wat kunnen de gevolgen zijn wanneer een pup op te jonge leeftijd het nest verlaat?

• Een pup die te vroeg wordt weggehaald (voor of rond 6 weken) is moeilijker te disciplineren. Ze hebben nooit de fase doorlopen waarbij mama hun grenzen aangeeft. Daarnaast kunnen wij als mensen nooit de kunde van mama in het stellen van grenzen en het begrijpen van hondengedrag vervangen. 
• In een studie (https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/7802733/) blijkt dat pups die op 6 weken van de moeder worden weggehaald meer scheidingsangst ervaren dan pups die op 8-12 weken worden weggehaald. Daarnaast had een vroegere scheiding geen enkel voordeel met betrekking tot het vormen van een band met mensen.
• Bij pups die te vroeg het nest verlaten, gaat een deel belangrijke socialisatie en het aanleren van sociale vaardigheden verloren. De hond maakt hierdoor meer kans op het ontwikkelen van problemen met soortgenoten.
• Door de verhoogde stress die de pup ervaart bij vroegtijdige scheiding van de moeder (alsook het geplaatst worden op transport), komt het zenuwstelsel onder druk te staan. Dit heeft op zijn beurt gevolgen voor de ontwikkeling. De hond is vatbaarder voor: angststoornissen, verlatingsangst, reactiviteit en zelfs agressie.

Het is natuurlijk belangrijk om te vermijden een hond aan te schaffen die niet de wenselijke termijn bij de moeder heeft uitgezeten, maar wanneer men toch door omstandigheden een pup in huis haalt die te vroeg gescheiden is geweest, kan men een aantal zaken doen die de schade kunnen beperken:

1. Geef de pup zeer veel structuur en hou zijn leefwereld klein

Pups van 8-9 weken hebben al moeite om de overgang van het nest naar de nieuwe thuis te maken, dus zeker pups die jonger zijn. Een grote fout die mensen maken is om de pup meteen overal rond te laten lopen, zonder begeleiding. Pups zijn mentaal nog niet in staat om om te gaan met zo veel vrijheid, en alle keuzes die samengaan met deze vrijheid. Maak de leefwereld van de pup klein en toon hem hoe hij kan navigeren in deze leefwereld, voor je deze gaat vergroten. Je zal de taak van mama even moeten overnemen: Grenzen trekken, duiding geven, leiderschap tonen.

2. Overlaad hem niet met medelijden en affectie

Het redden van een hond brengt vaak ook een “redderscomplex” teweeg. Men probeert -vanuit de beste intentie- de hond een leven vol liefde te geven. Uiteraard mag je je pup affectie geven, maar zorg dat leiderschap en begeleiding eerst komt. Een hond met trauma of een hond die veel stress ervaart heeft vooral duidelijkheid nodig, geen zoenfestijn.

3. Breng hem in contact met STABIELE soortgenoten

Breng je pup in contact met andere honden waarvan je zeker bent dat ze goede sociale vaardigheden hebben en stabiel zijn. Dit betekent dus niet dat je je gloednieuwe pup meeneemt naar de lokale hondenweide, maar dat je hem beperkt in contact brengt met honden die het goede voorbeeld tonen. Choose wisely!

4. Schakel de hulp in van een professional

Wacht niet tot je pup oud is en er zich grote problemen voordoen. Schakel meteen hulp in van een professional die je kan bijstaan met tips en tricks en die jou en jouw pup nauw opvolgt. De eerste 4 levensmaanden van de pup zullen de rest van zijn leven (en dus dat van jou) bepalen. Je krijgt dus maar 1 kans om het goed te doen. Laat je dus begeleiden door iemand die ervaring heeft met angstige en getraumatiseerde honden.